کارکرد نکره و زیبایی‌شناسی بلاغی آن در نهج‌البلاغه مطالعه‌ی موردی کلمات قصار

نویسندگان

  • سیدمحمد میرحسینی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین
  • علی أسودی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

چکیده: موضوع نکره آوردن کلمات از جمله مباحث مهمی است که در علوم بلاغی، بدان پرداخته شده است و بزرگانی هم‌چون جرجانی و زمخشری درباره­ی آن به نکات قابل توجهی دست یافته­اند که حاکی از آن است که نکره آمدن کلمات در زبان عربی به یقین، دلیلی بلاغی دارد که بر معرفه آوردن کلمه از نظر دلالت، ترجیح داشته و با معنای مورد نظر گوینده و خواسته­ی کلامی وی هم­سو است. بنابراین بر آن شدیم تا بلاغت این امر (استفاده از کلمات به­صورت نکره) را در دریای بلاغت کلام امیرالمؤمنین(ع) و نهج­البلاغه به نمایش گذاریم تا از سویی این امر، خود تأییدی بر نهایت اسلوب بلاغت کلام ایشان باشد و از سوی دیگر، پاسخی علمی و راسخ به اندک مدعیان تردید در صحت انتساب نهج­البلاغه باشد؛ زیرا همگرایی سبک بیان در هنگام سخن گفتن به­صورت بداهی و بدون تکلف و هم­سویی آن با مقتضای حال، نشان از صاحبی سخنور و چیره­دست هم‌چون امام علی(ع) دارد و ما در آنچه آمده به شکل عملی و تقسیم‌بندی‌شده به تبیین معانی بلاغی تنکیر کلمات در حکمت­های نهج­البلاغه به­عنوان نمونه و شاخص پرداخته‌ایم تا در حد وسع، جلوه­ای از بلاغت را به نمایش گذاریم. یکی از مهم­ترین اغراض نکره آمدن کلمات در حکمت­های امیرالمؤمنین(ع) را می­توان تعظیم، تکثیر، تقلیل، و نوعیت دانست که در سیاق عبارت­های به­کار رفته همسو و تأثیرگذار بر غرض و محور اصلی حکمت­ها است و حکمت­ها بدون آن، این پوشش معنایی لازم را ندارد. مسئله­ای که متأسفانه بیشتر مترجمان این میراث گرانبها از آن غافل شده­اند و ترجمه­های فعلی، تناسب لازم با غرض سخن­های امیرالمؤمنین(ع) را ندارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استعاره در کلمات قصار نهج البلاغه

چکیده: نهج البلاغه که حاوی برخی خطبه ها، نامه ها و حکمتهای ارزشمند امام علی(ع) است و توسط مولف بزرگ سید رضی جمع آوری شده است، از ارزشمندترین و نادرترین کتب در میراث علمی، ادبی مسلمانان و پشتوانه بزرگ امت اسلام در فهم و تبیین قرآن کریم است، کتابی است که در برگیرنده اصول علمی بسیاری در زمینه های مختلف از جمله ادبیات، اقتصاد، فقه، فلسفه، سیاست و... می باشد و متضمن بهترین فنون فصاحت و بلاغت است، ف...

15 صفحه اول

 کارکرد عناصر بلاغی در مطایبات بهارستان جامی

مطایبات ادبی یکی از جلوه­های طنز در ادبیات کلاسیک است که به جهت فضای حاکم بر جامعه زمانه خود و مسدود شدن زمینه خلق طنزهای اجتماعی در کنار ژانر طنز به میدان ادبیات انتقادی پا نهاده و جایگاه ویژه­ای برای خود به دست آورده است. اگر بپذیریم که خلق یک طنز مستلزم برخورداری از ویژگی­های صوری و محتوایی در یک متن می­باشد، پس ناگزیر می­توان این ویژگی­ها را بر مطایبات نیز تعمیم داد. بررسی ساختار صوری مطایب...

متن کامل

مبانی اخلاقی در اندیشه و آثار شهید چمران و مطابقت آن با کلمات قصار نهج البلاغه

این پژوهش بررسی آموزه های اخلاقی در اندیشه و آثار شهید چمران و تطبیق آن با کلمات قصار نهج البلاغه می باشد. در این راستا با روش تحلیل محتوا، مهمترین مولفه های نگرش اخلاقی در آثار شهید چمران، در دو بخش نیایش های او که آثاری کاملاً ادبی و خاطره ها و شرح حال ها که جزء انواع ادبی محسوب می شوند، بررسی و با حکمت های نهج البلاغه ذکر شده و سپس مقایسه ای اجمالی بین آن ها صورت گرفته است. شهید چمران از چهره...

مفهوم‌شناسی نکره در اصول فقه و کاربست فقهی آن

واژۀ نکره در گفتمان اصولی دارای چهار شناسه است و عالمان دانش اصول فقه سه انگارۀ عمده دربارۀ مفهوم آن دارند: برخی معتقدند مفهوم آن پیوسته کلی است؛ برخی ایدۀ جزئیت را ابراز نموده‌اند؛ بعضی دیگر نیز نظریۀ تفصیل را برگزیده‌اند و بر این باورند که اگر در سیاق اِخبار واقع شود، معنای آن جزئی است و اگر در سیاق امر قرار گیرد، مفهومش کلی خواهد بود. از سوی دیگر، کاربستی فقهی دربارۀ نزاع در مفهوم‌شناسی این ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 26

صفحات  29- 42

تاریخ انتشار 2013-05-11

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023